Esmaili S, Mosaedi A. Study of the Effect of Crossover Structures and Roughness Coefficient on Depth and Flood Plain of the Urban Watercourses
(Case Study: Zarkesh Watercourse, Mashhad). jwss 2022; 26 (1) :223-237
URL:
http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-4172-fa.html
اسماعیلی سیدعلیرضا، مساعدی ابوالفضل. بررسی تأثیر سازههای تقاطعی و ضریب زبری بر عمق و پهنه سیلاب در مسیلهای شهری (مطالعه موردی مسیل زرکش مشهد). علوم آب و خاک. 1401; 26 (1) :223-237
URL: http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-4172-fa.html
دانشگاه فردوسی مشهد ، mosaedi@um.ac.ir
چکیده: (3483 مشاهده)
در دهههای اخیر افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، تغییرات محیطی شهرها و مسائل ناشی از آن یکی از موضوعات مهم در برنامهریزی صحیح بهمنظور مدیریت محیط زیست شهری است. یکی از مسائل مطرح در توسعه شهری، موضوع وقوع سیلاب و آبگرفتگی ناشی از بارندگیهای شدید است. در این پژوهش به مدلسازی سیلاب در مسیل زرکش مشهد پرداخته شد. در این راستا با استفاده از آمار بیشترین بارش 24 ساعته سه ایستگاه¬ باران¬سنجی نزدیکتر به حوضه مسیل زرکش جاغرق، سرآسیاب و طرقبه طی سال¬های آماری 1364 الی 1390، مقدار بارش به ازاء دوره بازگشتهای10، 25، 50، 100 و 200 سال توسط نرمافزار CumFreq استخراج شد. سپس میزان دبی پیک از روش بارش- رواناب سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) محاسبه شد. مسیل زرکش در حاشیه شهر مشهد است که مدلسازی جریان رودخانه و سیلاب با استفاده از نرم¬افزارهای Arc GIS ، HEC-GEORAS و HEC-RAS در دو شرایط عدم وجود سازه (پل) و وجود سازه انجام گرفت. از طرفی توسعه شهری و تغییر کاربری اراضی در این منطقه بدلیل حاشیه نشینی شهری گسترش زیادی یافته است. نتایج شبیهسازی سیلاب نشان داد سطوح سیلگیری با دوره بازگشت 50 سال، در شرایط وجود سازه نسبت به حالت بدون سازه به میزان 50 هزار مترمربع معادل 22 درصد افزایش مییابد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که احداث پل بر روی رودخانه، ضریب زبری ناشی از تغییر کاربری و شماره منحنی بدلیل تغییر نفوذپذیری اراضی بر پهنه سیلاب تأثیرگذار هستند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومی دریافت: 1400/2/27 | پذیرش: 1400/4/8 | انتشار: 1401/3/1