جلد 23، شماره 3 - ( علوم آب و خاک - علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی- پاییز 1398 )
جلد 23 شماره 3 صفحات 140-125 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghorbani S, Moddress R. Modelling the Relationship between the Frequency of Dust Storms and Climatic Variables in the Summer Time in Desert Areas of Iran. jwss 2019; 23 (3) :125-140
URL: http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-3745-fa.html
URL: http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-3745-fa.html
قربانی سمیرا، مدرس رضا. مدلسازی رابطه فراوانی طوفان‌های گردوغبار با متغیرهای اقلیمی فصل تابستان در مناطق بیابانی ایران. علوم آب و خاک. 1398; 23 (3) :125-140
1. گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان ، mrsghorbani67@gmail.com
چکیده: (5001 مشاهده)
هدف از این مطالعه، مدلسازی رابطه فراوانی طوفان‌های گردوغبار با متغیرهای اقلیمی مناطق بیابانی ایران در فصل تابستان است. به این منظور داده‌های اقلیمی دما (حداکثر و حداقل)، بارش، سرعت باد (حداکثر و حداقل) انتخاب و ارتباطشان با تعداد روزهای همراه با گردوغبار ثبت شده در 25 ایستگاه هواشناسی در دوره آماری از بدو تأسیس تا 2014 در فصل تابستان با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون خطی چند‌متغیره در نرم‌افزار SPSS پردازش و تحلیل شد. همچنین به‌منظور تحلیل منطقه‌ای ضریب همبستگی بین متغیرهای اقلیمی و فراوانی طوفان‌های گردوغبار در مناطق بیابانی ایران، نقشه پهنه‌بندی این ضرایب با روش معکوس فاصله وزنی (IDW) در نرم‌افزار Arc GIS تهیه شد. نتایج نشان داد که ایستگاه‌های واقع در جنوب و جنوب شرق منطقه مورد مطالعه در فصل تابستان دارای بیشترین رخداد گردوغبار هستند. به‌طوری که ایستگاه زابل با (3892 روز) با تفاوت زیادی بیشترین فراوانی وقوع طوفان‌های گردوغبار را دارد. در بیشتر ایستگاه‌ها بین فراوانی وقوع طوفان‌های گردوغبار و متغیرهای میانگین سرعت باد و بیشینه سرعت باد ارتباطی قوی و مؤثر وجود دارد. بالاترین ضریب همبستگی متغیر میانگین سرعت باد، مربوط به ایستگاه کنارک چابهار با ضریب همبستگی 710/0 و ایستگاه ایرانشهر با ضریب همبستگی 655/0 با بیشینه سرعت باد بیشترین همبستگی را نشان می‌دهد. متغیر بیشینه دما در ایستگاه قم با ضریب همبستگی 0/389 یک رابطه معنی‌دار و مثبت را نشان می دهد و ایستگاه ایرانشهر با ضریب همبستگی 620/0- با میانگین دما و میناب با ضریب همبستگی 0/461- با بیشینه دما همبستگی معکوس دارند. نتایج همبستگی دما با فراوانی وقوع طوفان‌های گردوغبار حاکی از آن است که کم‌فشارهای سطح زمین در ایجاد پدیده‌های غباری در دوره گرم سال مؤثرند. اغلب ایستگاه‌ها با بارش همبستگی معکوس دارند. بالاترین ضرایب همبستگی بین بارش و وقایع گردوغبار به‌ترتیب به‌میزان 0/208- و 0/175- در ایستگاه‌های شرق اصفهان و تربت حیدریه مشاهده شد. مدلسازی رگرسیون چند‌متغیره بین گردوغبار و متغیرهای اقلیمی در فصل تابستان نیز نشان می‌دهد که مهم‌ترین پارامتر تأثیرگذار در وقایع گردوغبار میانگین سرعت باد و سرعت باد بیشینه و میانگین دما است. مدل‌های رگرسیونی نشان می‌دهند که در بهترین حالت، متغیرهای اقلیمی تنها 70 درصد از تغییرات فراوانی گردوغبار را تبیین می‌کنند.
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
