Journal of Water and Soil Science
علوم آب و خاک
jwss
Agriculture
http://jstnar.iut.ac.ir
0
user
2476-3594
2476-5554
10.47176/jwss
fa
jalali
1386
1
1
gregorian
2007
4
1
11
1
online
1
fulltext
fa
مقایسه نوع و فاصله زهکشهای سطحی در کشت کلزا پس از زراعت برنج در رشت
Comparison of Type and Distance of Open Drains in Rapeseed Cultivation after Rice in Rasht
عمومی
Ggeneral
پژوهشي
Research
کشت دوم در اراضی شالیزاری استان گیلان یکی از راهکارهای استفاده بهینه از زمین، تقویت اقتصاد خانوارهای کشاورز و تأمین دانههای روغنی است. اما به دلیل بارندگی زیاد و حالت غرقابی شالیزارها در نیمه دوم سال و حساسیت اکثر گیاهان به غرقاب بودن زمین، این مهم به اندازه کافی تحقق نیافته است. برای کشت دوم در شالیزارها، انجام زهکشی غیر قابل اجتناب است. به دلیل چسبندگی خاکهای شالیزاری، رطوبت زیاد و یکساله بودن تغییرات ایجاد شده در سطح زمین، زهکشی سطحی باید با شرایط شالیزارها تطبیق داده شود به طوری که با کمترین هزینه و زمان ممکن قابل انجام باشد. به این منظور، در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت، زهکشهای طولی با فاصله 2، 4، 6، 8 و 10 متر و عمق 20سانتیمتر به عنوان تیمار اصلی، در دو حالت با زهکشهای عرضی به فاصله یک متر و عمق 10 سانتیمتر و بدون زهکشی عرضی، به عنوان تیمار فرعی، به صورت کرتهای خرد شده و بر مبنای طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار آزمایش شدند. گیاه کلزا، رقم PF، به صورت دستپاش، به عنوان کشت دوم پس از برنج در سال 1379 کاشته شد. عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در این تیمارها مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر فاصله زهکشها بر عملکرد دانه، دوره رسیدن و تعداد بوته در متر مربع و همچنین اثر زهکشی عرضی بر عملکرد دانه، ارتفاع بوته، نیتروژن باقیمانده در خاک، دوره رسیدن و تعداد بوته در متر مربع در سطح 1% معنیدار است. بیشترین عملکرد (2493 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار زهکش طولی با فاصله 4 متر و دارای زهکش عرضی بود، گرچه تیمارهای 6 و 2 متری ( با زهکش عرضی) نیز عملکرد 2241 و 1817 کیلوگرم در هکتار داشتند. در تیمارهای بدون زهکشی عرضی، تیمار زهکش 2 متر دارای بیشترین عملکرد (1324 کیلوگرم در هکتار) بود. با محاسبه هزینه زهکشی و سایر هزینهها، تیمارهای 4 و 6 متری زهکشها با جویچههای عرضی میتوانند حدود دو برابر هزینه انجام شده را بازگشت دهند. به دلیل بارندگی زیاد ماههای آبان، آذر و دی 1379 میتوان نتیجه گرفت که نتایج این طرح در سالهای با بارندگی کمتر از سال 1379 نیز قابل استفاده است.
Cultivation of a second crop in paddy fields of Guilan province is a strategy for optimum use of land, supporting family economy and increasing oil-seed production. However, this is impeded under high rainfall and waterlogging conditions. To enhance second-crop cultivation in paddy fields, surface drainage is inevitable. The surface drainage practices should be performed with minimum costs, least time span and least variations of the land. In the present research, longitudinal surface drains were constructed with a spacing of 2, 4, 6, 8 and 10 m (depth of 20 cm), with and without 1-m lateral drains (depth of 10 cm) in Rice Research Institute, Rasht, Iran. The experiment was conducted in a complete randomized block design with three replications. Canola (<span style="font-style: italic">Brassica napa</span>), variety PF, was cultivated as a second crop after rice. The results showed that the effects of drain spacing on seed yield, days to maturity, number of plants per m<sup>2</sup>, and also the effects of lateral drainage on seed yield, plant height, residual N, days to maturity, and number of plants per m<sup>2</sup> are significant (P<0.01). Highest yield (2493 kg/ha) was obtained from longitudinal drains 4 m apart, with lateral drainage drain spacing of 6 and 2 m had acceptable yields, too (2241 and 1817 kg/ha, respectively). For treatments without lateral drainage, 2-m drain spacing had the highest yield (1324 kg/ha). Considering all the expenses for drainage construction, it was found that net benefit of longitudinal drain spacing of 4 and 6 m was twice the costs. Since the rainfall in Nov., Dec., and Jan., 2000, was higher than the 20-year average rainfall of the same months, it was concluded that the results of this experiment may be recommended in the years with a rainfall less than the year 2000.
برنج، کلزا، گیلان، کشت دوم، زهکشی اراضی
Rice, Canola, Guilan, Second crop, Land drainage.
1
12
http://jstnar.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-642&slc_lang=fa&sid=1
M. R. Yazdani
محمدرضا یزدانی
00031947532846006226
00031947532846006226
Yes
M. Ghodsi
محسن قدسی
00031947532846006227
00031947532846006227
No
S. F. Mousavi
سید فرهاد موسوی
00031947532846006228
00031947532846006228
No