Journal of Water and Soil Science
علوم آب و خاک
jwss
Agriculture
http://jstnar.iut.ac.ir
0
user
2476-3594
2476-5554
10.47176/jwss
fa
jalali
1382
4
1
gregorian
2003
7
1
7
2
online
1
fulltext
fa
بررسی میزان اسید فیتیک در آرد، خمیر و نان سنگک و لواش ماشینی
Investigation of Phytic Acid Contents of Wheat Flour, Dough and Lavash and Sangak Breads
عمومی
Ggeneral
پژوهشي
Research
امروزه استفاده از نانهای تهیه شده از آرد کامل، به خاطر داشتن مقادیر زیاد فیبر، ویتامین و املاح معدنی، در کشورهای غربی، و به تازگی در کشور ما عمومیت یافته است. ولی در آرد کامل گندم میزان برخی عوامل نامطلوب، که مهمترین آنها اسید فیتیک است، بالا میباشد. اسید فیتیک ترکیبی فسفره است که به شکل نمک پتاسیم- منیزیم، به ویژه در سلول و لایه آلرون غلات وجود دارد، و معمولا" به فرم نمک آلی فیتات دیده میشود. میزان این ترکیب بسته به درصد استخراج آرد متفاوت است. اسید فیتیک توانایی زیادی برای اتصال به فلزات و املاح معدنی نظیر آهن، کلسیم، روی و غیره دارد. در نتیجه این عناصر را به صورت کمپلکسهای غیر محلول در آورده، از دسترس بدن دور میسازد. افزون بر این، فیتات میتواند با پروتئین، کربوهیدرات و چربی موجود در رژیم غذایی واکنش کرده، آنها را به کمپلکس غیر محلول تبدیل و در نتیجه از هضم و جذب آنها جلوگیری کند. در پژوهش حاضر میزان اسید فیتیک در آرد، خمیر و نانهای سنگک و لواش ماشینی متداول در خراسان اندازهگیری گردید. به این منظور، در مرحله نخست میزان اسید فیتیک آرد با درصدهای استخراج متداول در تهیه نان، و نیز دو آرد مخلوط 50-50 از این آردها اندازهگیری شد. در مرحله دوم نان معمولی مورد نظر (سنگک و لواش ماشینی) با استفاده از چهار تیمار از این آردها به شیوه نانوا تهیه و سپس در خمیر و نان حاصل مقدار اسید فیتیــــک اندازه گرفته شد. همچنین، در مورد نان و آرد، ترکیبات مختلف تغذیهای مرتبط با اسید فیتیک محاسبه گردید.
نتایج نشان داد که میزان اسید فیتیک در نمونههای آرد مورد استفاده در تهیه نانها زیاد است (به طور میانگین 37/570 میلیگرم در 100 گرم)، و با توجه به روش کنونی تهیه نان، که در اغلب نقاط کشور رایج است، تخمیر و پخت نان نمیتواند کمک چندانی به کاهش اسید فیتیک موجود در نان کند. در نتیجه، میزان اسید فیتیک در نان تولیدی نیز بالا است (به طور میانگین 31/347 میلیگرم در 100 گرم).
Consumption of bread made from flours with high extraction rates is fairly common in western countries and has recently become widespread in Iran. Such breads contain relatively high levels of phytic acid. Phytic acid is present in the aleurone layer of wheat in the form of potassium-magnesium salts. It is carried over to wheat flour and to bread. Phytic acid is known to have chelating properties and to form complexes with bivalent cations (iron, calcium, zinc and so on), thus reducing their bioavailability in humans. In addition, phytate salts can form complexes with proteins, carbohydrates, and fats in the diet, making them unavailable too. In the present study, phytic acid contents of flours ( 3 individual extraction rates and 2 combinations), the dough and two types of popular breads of Khorasan (Lavash & Sangak) made from these flours were determined.
The results showed that the flours had, on the average, 570.37 mg phytic acid per 100 g and that the phytic acid contents of breads were, on the average, 347.31 mg/100g. This indicates that the present baking procedures do not have an appreciable effect on the level of phytic acid recovered in bread.
اسید فیتیک، نان سنگک، نان لواش، آرد، خمیر
Phytic acid, Sangak bread, Lavash bread, Flour, Dough.
185
192
http://jstnar.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-474&slc_lang=fa&sid=1
Z. Sheikh-ol-Eslami
زهرا شیخالاسلامی
00031947532846003506
00031947532846003506
Yes
J. Jamalian
جلال جمالیان
00031947532846003507
00031947532846003507
No