Journal of Water and Soil Science
علوم آب و خاک
jwss
Agriculture
http://jstnar.iut.ac.ir
0
user
2476-3594
2476-5554
10.47176/jwss
fa
jalali
1382
7
1
gregorian
2003
10
1
7
3
online
1
fulltext
fa
آثاری از تغییر آب و هوای دیرینه کواترنر موجود در برخی پارینه خاکهای دو منطقه اصفهان و امامقیس چهارمحال و بختیاری
Evidences of Climate Change Recorded in Quaternary Paleosols from Isfahan and Emam-Gheis (Chaharmahal & Bakhtiary)
عمومی
Ggeneral
پژوهشي
Research
پژوهش در پارینه خاک ها کاربرد زیادی در بررسی وضعیت بوم شناسی و اقلیمی گذشته زمین دارد. از سوی دیگر، شناسایی پارینه خاک ها نقش مهمی در انجام بهتر بررسی های نقشه برداری خاک و تصمیم گیریهای مدیریتی دارد، زیرا ویژگی های این خاکها با خاکهای جوانتر متفاوت است. پارینه خاکها شامل خاکهایی هشتند که در شرایطی متفاوت با شرایط محیطی کنونی تشکیل شده، یا زیر یک سری رسوبات جوانتر دفن شده اند، و یا روی یک سطح باقی مانده اند. این خاکها در نواحی ایران مرکزی و زاگرس پراکندگی چشم گیر دارند. در شناسایی پارینه خاکها ویژگیها و عامل های مختلف مورفولوژیک، فیزیکی، شیمیایی، کانی شناس و میکرومورفولوژیک مفیدند. در این پژوهش ویژگیهای مورفولوژیک و برخی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی پارینه خاکهای دو منطقه اصفهان و اما قیس چهارمحال و بختیاری، به منظور شناخت شرایط خاک سازی و محیطی گذشته بررسی شد. نیم رخهای مورد بررسی روی زمین ریخت های مختلف شامل مخروط افکنه آبرفتی، دشت قدیمی بریده شده و رسوبات آبگیر قدیمی قرار گرفته اند. نتایج نشان داد که در منطقه سگزی اصفهان رسوب بر جای مانده از یک آبگیر قدیمی شامل لایه ای سیاه رنگ سرشار از ماکروفسل است که گویای شرایط پر آب (آب شیرین تا لب شور) دیرینه می باشد. لایه بندی مختلف با توزیع اندازه ذرات متفاوت نشانه تغییر در شرایط رسوب گذاری گذشته است. پوشش های رسی و آهکی قوی روی خاک دانه ها و ذرات اولیه نیم رخ سپاهان شهر اصفهان با 100 میلیمتر بارندگی سالیانه، خبر از شرایط مرطوب تر گدشته منطقه می دهد. در نیم رخ اما قیس چهارمحال و بختیاری، پارینه خاک دفن شده غنی از پوسته های رسی و بدون آهک و درصد کاتیون های بازی خیلی کم دیده می شود. بر پایه روابط میان میزان بارندگی و نسبت کاتیون های مختلف، میزان بارندگی در گذشته منطقه تا و دو برابر فعلی برآورد شده است. در مجموع، نیم رخهای مورد بررسی نشان می دهد که اواخر پلئیستوسن رطوبت مؤثر در مناطق ایران مرکزی و زاگرس بیش از امروز بوده است.
Investigation of paleosols plays a great role in paleoecological and paleoclimatological studies. They are also important in soil survey and planning, as they exhibit characteristics different from younger soils. Paleosols are those soils which formed under conditions different from present ones, and are either buried within sedimentary sequences or those which lie on persisting surfaces. Although such soils are widespread in central Iran and Zagros Zone, they have not been studied adequately. Paleosols are identified by different parameters such as morphological, physical, chemical, mineralogical, and micromorphological characteristics. In this study, morphological, physical, and chemical properties of three paleosols from Isfahan and Chaharmahal & Bakhtiary provinces were investigated. The profiles were on different landforms including alluvial fan, dissected old plain, and old lagoonal deposits. Soil profile in Segzi site, on old lagoonal deposits, had a very dark and thick layer at a depth of 45-60 cm containing some macrofossil shells. This shows that this area was covered by brackish water during the early Holocene. In Sepahanshahr profile, presence of strong clay coating and high concentrations of CaCO<sub>3</sub> indicates a wetter environment in the past than the present conditions with a precipitation of only 100 mm. In Emam-Gheis profile, a buried paleosol was identified with strong clay coating and free CaCO<sub>3</sub> horizons that shows more humid conditions. Evidences obtained from the three paleosols studied indicate that effective moisture in central Iran and Zagros regions during Late Pleistocene had been higher than its present levels.
پارینهخاک، ماکروفسیل، پلئیستوسن، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
Paleosols, Macrofossil, Pleistocence, Physical and chemical properties.
51
69
http://jstnar.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-444&slc_lang=fa&sid=1
S. Ayoobi
شمسالله ایوبی
00031947532846005381
00031947532846005381
Yes
A. Jalalian
احمد جلالیان
00031947532846005382
00031947532846005382
No
M. Karimian Eghbal
مصطفی کریمیان اقبال
00031947532846005383
00031947532846005383
No