Journal of Water and Soil Science
علوم آب و خاک
jwss
Agriculture
http://jstnar.iut.ac.ir
0
user
2476-3594
2476-5554
10.47176/jwss
fa
jalali
1384
1
1
gregorian
2005
4
1
9
1
online
1
fulltext
fa
تجزیه علیت برای عملکرد دانه و خصوصیات وابسته برنج در دو آرایش کاشت
Path Analysis for Rice Grain Yield and Related Traits in Tow Planting Patterns
عمومی
Ggeneral
پژوهشي
Research
این آزمایش به منظور مطالعه همبستگی بین صفات و تعیین آثار مستقیم و غیر مستقیم صفات مختلف بر عملکرد برنج در موسسه تحقیقات برنج کشور و درسال زراعی 1380 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل 9 × 2 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در3 تکرار پیاده شد. فاکتورهای مورد بررسی را 9 رقم برنج به نامهای: هاشمی، بینام، علیکاظمی، سپیدرود، نعمت، خزر، تایچونگ، کانتو، یوسن و دو آرایش کاشت (15×15 و30×30 سانتیمتر) تشکیل دادند. نتایج حاکی از معنیدار بودن تفاوت بین ژنوتیپها و بین آرایشهای کاشت و اثر متقابل آنها بود (01/P<0). اثر مستقیم تعداد خوشه در متر مربع بر عملکرد دانه در هر آرایش کاشت و در مجموع دو آرایش کاشت مثبت و معنیدار بود (01/P<0). تعداد روز تا خوشهدهی اثر مستقیم و مثبتی را در هر آرایش کاشت و در مجموع دو آرایش کاشت بر تعداد خوشه در متر مربع اعمال نمود. همبستگی زیست توده در مرحله خوشهدهی با تعداد خوشه در متر مربع تنها در آرایش کاشت 30 × 30 سانتیمتر مثبت بود (59/0 = r). وزن دانه در بوته در هر سه حالت مورد بررسی، اثر مستقیم مثبتی بر وزن خوشه داشت. در کلیه حالات مورد بررسی مساحت برگ پرچم اثر مستقیم مثبت و معنیداری را بر وزن دانه در بوته و تعداد دانه پر داشت. در آرایش کاشت 30 × 30 سانتیمتر، سرعت پرشدن دانه و طول دوره مؤثر پرشدن دانه افزایش یافت. طول دوره خفتگی در ارقام بومی بیشتر بود. سرعت پرشدن دانه و طول دوره مؤثر پرشدن دانه اثر مستقیم مثبتی را بر عملکرد دانه در هر آرایش کاشت و در مجموع دو آرایش اعمال نمودند. بنابر نتایج به دست آمده با افزایش تعداد خوشه در متر مربع، سرعت پرشدن دانه و طول دوره مؤثر پرشدن دانه میتوان به افزایش عملکرد دست یافت. همچنین انتخاب برای تعداد روز تا خوشهدهی، وزن دانه و مساحت برگ پرچم به طور غیر مستقیم و از طریق سایر صفات منجر به افزایش عملکرد خواهد شد.
An experiment was conducted at Rasht Rice Research Institute, in 2001 to study trait relationships and to determine the direct and indirect effects of different characteristics on grain yield of rice (<em>Orgza sativa</em> L.). A 9x2 factorial experiment in complete randomized block design with 3 replications was used. The two factors were 9 cultivars, namely: Hashemi, Ali Kazemi, Binam, Sepeedroud, Nemat, Khazar, Taichung, Chanto, and Usen, and 2 planting patterns (15x15 cm and 30x30 cm). Significant differences were detected among cultivars, between planting patterns, and their interaction effects. The direct effect of the number of panicles/m<sup>2</sup> on grain yield was positive and significant in both planting patterns and their combined analysis. Heading date had a positive and significant direct effect on the number of panicles/m<sup>2</sup> in both planting patterns and their combined analysis. Only in 30x30 cm planting pattern, a positive correlation was found between biomass at heading date and the number of panicles/m<sup>2</sup>. Grain weight per plant had a direct and positive effect on panicle weight in the 3 cases studied. Also, in all the cases studied, flag leaf area had positive direct effects on grain weight per plant. Grain filling rate and effective grain filling period increased in 30x30 cm planting pattern. Native cultivars demonstrated longer latent period. Grain filling rate and effective grain filling period showed positive direct effects on grain yield in both plantings. According to the results obtained, an increase in the number of panicles/m<sup>2</sup>, rate of grain filling, and effective grain filling period would enhance grain yield. Selection for heading date, grain yield per plant, and flag leaf area would also indirectly increase grain yield.
اجزای عملکرد، برنج، تجزیه علیت، دوره مؤثر پرشدن دانه، سرعت پرشدن دانه، عملکرد دانه، همبستگی
Correlation, Effective grain filling period, Grain filling rate, Grain yield, Path analysis, Rice, Yield components
113
129
http://jstnar.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-285&slc_lang=fa&sid=1
H. Sabori
حسین صبوری
00031947532846007036
00031947532846007036
Yes
A. Rezai
عبدالمجید رضائی
00031947532846007037
00031947532846007037
No
S. A. M. Mirmohammady Maibody
سید علیمحمد میرمحمدیمیبدی
00031947532846007038
00031947532846007038
No
M. Esfahani
مسعود اصفهانی
00031947532846007039
00031947532846007039
No