Journal of Water and Soil Science
علوم آب و خاک
jwss
Agriculture
http://jstnar.iut.ac.ir
0
user
2476-3594
2476-5554
10.47176/jwss
fa
jalali
1387
7
1
gregorian
2008
10
1
12
45
online
1
fulltext
fa
اثر برهمکنش نیتروژن و مواد آلی بر رشد و عملکرد گندم دیم (<i> Triticum aestivum</i>)
Interaction Effects of Nitrogen and Organic Matters on Growth and Yield of Dryland Wheat (<i> Triticum aestivum</i> L.)
عمومی
Ggeneral
پژوهشي
Research
به منظور بررسی برهمکنش نیتروژن و مواد آلی بر رشد و عملکرد گندم دیم، آزمایشی دردو سال 1٣٨٤ و ١٣٨٥ در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در باجگاه بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی نیتروژن در سه سطح (صفر، 40 و80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و فاکتورهای فرعی سه نوع ماده آلی شامل پسمانهای گندم به میزان ٧٥٠ و ١٥٠٠ کیلوگرم در هکتار، پسمانهای ریشه شیرین بیان به میزان ١٥و٣٠ تن در هکتار و کمپوست ضایعات شهری به میزان 10 و20 تن در هکتار (معادل 50 و100%) بودکه با تیمار شاهد (فاقد هر گونه ماده افزودنی) مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد عملکرد دانه گندم با افزایش نیتروژن از صفر به ٤٠ و از ٤٠ به ٨٠کیلوگرم در هکتار بهطور معنیداری افزایش یافت. از بین اجزای عملکرد گندم، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در بوته افزایش یافت که این افزایش در مورد تعداد دانه در سنبله از صفر به ٤٠ و ٨٠ کیلوگرم در هکتار و در مورد تعداد خوشه از صفر به ٨٠ کیلوگرم در هکتار معنیدار بود. نتایج حاصله از مصرف مواد آلی مختلف به خاک نشان داد که حداکثر عملکرد دانه گندم دیم در تیمار 100 درصد کمپوست به میزان ٣٢% در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داشت. نتایج بهدست آمده از اثر برهمکنش مواد آلی و نیتروژن (میانگین دو سال) نشان داد که در تیمار١٠٠درصد کمپوست، با افزایش نیتروژن از صفر به ٤٠ کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه گندم بهطور معنیداری افزایش پیدا کرد و افزایش نیتروژن از ٤٠ به 80 کیلوگرم اختلاف معنیداری ایجاد نکرد. بنابراین حداکثر ٥٠ درصد از نیتروژن مورد نیاز میتواند با کمپوست جایگزین گردد. دادههای بهدست آمده از تأثیر مواد آلی بر روند تغییرات آب موجود در خاک نشان داد که بهطور کلی در هر دو سال آزمایش مصرف مواد آلی، در مقایسه با تیمار شاهد، مقدار آب موجود درخاک (صفر تا ٦٠ سانتیمتر) را افزایش داد لیکن از بین مواد آلی، مصرف کمپوست تأثیر بیشتری بر ظرفیت نگهداری آب خاک داشت.
In order to evaluate the interaction effects of nitrogen and organic matter on growth and yield of dryland wheat, an experiment was conducted at the research station of the College of Agriculture, Shiraz University at Bajgah in 2005 and 2006. The experimental design was split plot in which three levels of nitrogen (0, 40, and 80 kg N ha<sup> -1</sup>) were main factors and additive organic matters including liquorice root residue at 15 and 30 Mg ha<sup> -1</sup>, municipal waste compost at 10 and 20 Mg ha <sup>-1</sup>, and wheat residues at 750 and 1500 kg ha<sup> -1</sup> (all rates equivalent to 50 and 100%) were sub factors. A check treatment (no additive materials) was also included in the experiment. Results indicated that with increasing nitrogen level from zero to 40 and 40 to 80 kg ha<sup>-1</sup>, wheat yield increased significantly. Among yield components, number of seeds per spike increased significantly with zero to 40 and 40 to 80 kg nitrogen ha<sup>-1</sup>, but number of spikes m<sup>-2</sup> increased significantly only when nitrogen level was increased from zero to 80 kg ha<sup>-1</sup>. Compared to check (no additive materials), maximum wheat grain yield (32%) was obtained from 100% compost application. Results of nitrogen and organic matters interaction effects indicated that 100% compost application and increasing nitrogen level from 40 to 80 kg ha<sup> -1</sup> had no significant effect on dryland wheat yield. This showed the positive impact of compost application on the reduction of nitrogen fertilizer. Thus, it appears that 50% of the required nitrogen fertilizer could be replaced by compost. Applying organic matter increased soil water in both years, however, among organic matters, compost had a more pronounced effect on increasing soil water.
: گندم دیم، نیتروژن، مواد آلی، کمپوست، عملکرد دانه، ظرفیت نگهداری آب خاک
Dryland wheat, Nitrogen, Organic matter, Compost, Seed yield, Soil water.
461
472
http://jstnar.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-930&slc_lang=fa&sid=1
S. A.
Kazemeini
سید عبدالرضا
کاظمینی
00031947532846008473
00031947532846008473
Yes
H.
Ghadiri
حسین
غدیری
00031947532846008474
00031947532846008474
No
N.
Karimian
نجفعلی
کریمیان
00031947532846008475
00031947532846008475
No
A. A.
Kamgar Haghighi
علی اکبر
کامگار حقیقی
00031947532846008476
00031947532846008476
No
M.
Kheradnam
منوچهر
خردنام
00031947532846008477
00031947532846008477
No