Journal of Water and Soil Science
علوم آب و خاک
jwss
Agriculture
http://jstnar.iut.ac.ir
0
user
2476-3594
2476-5554
10.47176/jwss
fa
jalali
1386
10
1
gregorian
2008
1
1
11
42
online
1
fulltext
fa
بررسی اثر حشرهکشی عصاره برخی از گیاهان روی سوسک چهار نقطهای حبوبات .<i>Callosobruchus maculatus </i> F در آزمایشگاه و کرم برگخوار چغندرقند .<i>Laphigma exigua </i> H در گلخانه
Insecticidal Effects of Some Plant Extracts on <i>Callosobruchus maculatus </i> F. under Laboratory Condition and <i>Laphigma exigua </i> H. in Greenhouse
عمومی
Ggeneral
پژوهشي
Research
<p style="DIRECTION: rtl"> به منظور بررسی اثر حشرهکشی برخی از عصارههای گیاهی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار روی سوسک چهار نقطهای حبوبات در آزمایشگاه انجام شد. این عصارهها از 22 گیاه با سه حلال استون، متانول و هگزان گرفته شدند. آزمایش در شرایط دمایی 25 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 ± 70 درصد و دوره نوری 16 ساعت تاریکی و 8 ساعت روشنایی انجام گرفت. هر واحد آزمایشی شامل یک ظرف پتری مفروش شده با کاغذ صافی بود که به عصارهها آغشته شده بود و در هر یک 25 سوسک چهار نقطهای حبوبات رها سازی شد. حشرات تلف شده بعد از 36 ساعت شمارش شدند. در این پژوهش بر اساس فرض طرح، عصارههایی با کمتر از 50 درصد تلفات، از لیست عصارههای مورد آزمایش برای مراحل بعدی حذف گردیدند. به این ترتیب عصارههای متانولی برگ کلپوره ( با 55 درصد تلفات )، هگزانی شیرتیغال (با 6/54 درصد تلفات)، استونی برگ استبرق (با 6/53 درصد تلفات)، متانولی شاتره (با 7/52 درصد تلفات)، متانولی فلفلدلمه (با 50 درصد تلفات ) و استونی آویشن شیرازی ( با50 درصد تلفات ) با بالاترین درصد تلفات در غلظت 300 میکرولیتر بر میلیلیتر، در مقایسه با شاهد جهت آزمایش اصلی برگزیده شدند. سپس تأثیر شش عصاره فوق، با پنج غلظت 150، 224، 335، 502 و 750 میکرولیتر بر میلیلیتر روی سوسک چهار نقطهای حبوبات بررسی شدند. این آزمایش نیز در آزمایشگاه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. حشرات تلف شده بعد از 36 ساعت شمارش شدند. در غلظت 750 میکرولیتر بر میلیلیتر، عصاره استونی آویشن شیرازی و متانولی شاتره با 3/88% بالاترین و هگزانی شیر تیغال با 3/78% پایینترین درصد تلفات را نشان دادند. در همه تیمارها با افزایش غلظت درصد تلفات افزایش یافت. مقدار LC<sub>50</sub> محاسبه شده برای سوسک چهار نقطهای حبوبات پس از 36 ساعت از تیمار دهی با عصارههای گیاهی نشان داد که این سوسک در برابر عصاره آویشن شیرازی و شیر تیغال به ترتیب با مقدار LC<sub>50</sub> برابر با 27/126 و 09/370 میکرولیتر بر میلیلیتر بیشترین و کمترین حساسیت را نسبت به سایر عصارهها از خود نشان داد. از بین غلظتها و گیاهان آزمایش شده عصاره 5 گیاه با غلظتی که بالاترین تلفات را روی سوسک چهار نقطهای حبوبات داشتند جهت آزمایش روی لارو برگخوار چغندر قند در گلخانه استفاده شدند. این آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهارتکرار اجرا شد. عصاره استونی برگ استبرق با 5/57 % بیشترین وآویشن شیرازی با 5/27 % کمترین تأثیر را نسبت به سایر عصارهها روی لارو برگخوار چغندرقند داشتند. </p>
<p> In order to evaluate insecticidal potential of some botanical extracts, a factorial experiment of complete randomized design with three replications on <i>Callosobruchus</i> <i>maculatus</i> was adopted for a pilot experiment in the laboratory. Plant extracts were prepared from 22 plants with three solvents (Methanol, Acetone and N-Hexane) with 30% concentration. Experiments were carried out at 25˚C and 70 ± 5% RH under 16: 8 (D: L) conditions. Each unit of experiment was a petri dish covered with a filter paper and 1.5 ml of each treatment solution was poured in it and 25 insects were released. Mortality was recorded after 36 hours. In this experiment, each plant extract with more than 50% mortality on <i>C.</i> <i>maculaus </i>was selected for further laboratory screening. In this stage of experiment methanolic leaf extract of <i>Teucrium</i> <i>polium</i> (with 55.04 percent mortality), hexane extract of <i>Sonchus oleraceus</i> (with 54.64 percent mortality), acetonic leaf extract of <i>Calotropis procera</i> (with 53.6 percent mortality), methanolic extract of <i>Fumaria parviflora</i> (with 52.7 percent mortality), methanolic extract of <i>Capsicum annuum</i> (with 50.04 percent mortality), and acetonic extract of <i>Thymus vulgaris</i> (with 50 percent mortality) were selected. After carring out the pilot experiment, the effective extracts with five concentrations of 15, 22.4, 33.5, 50.2 and 75% and one control were evaluated on the <i>C.</i> <i>maculaus</i>. This experiment also was designed in the laboratory as a factorial experiment of complete randomized design with three replications and mortality was recorded after 36 hours. In the highest concentration (75%), extract of <i>Fumaria parviflora</i> and extract of <i>Thymus vulgaris</i> (with 88.3% mortality) and extract of <i>Sonchus oleraceus</i> (with 78.3%) had higher and lower percentage of mortality resectively. The LC<sub>50</sub> values of effective extracts were calculated for <i>C.</i> <i>maculaus</i> after 36 hours of treatment with plant extracts. The results showed that <i>C.</i> <i>maculatus </i>with LC<sub>50</sub> = 126.27 µl/ml has highest sensitivity against extract of <i>Fumaria parviflora</i> and has lower sensitivity against extract of <i>Sonchus oleraceus</i> with LC<sub>50</sub> = 370.09 µl/ml in comparison to other extracts. Amongst the tested concentrations of plant extracts, 5 plant extracts with the concentrations that had the higher mortality on <i>C.</i> <i>maculaus</i>, were selected for experiment on <i>Laphigma exigua </i>in greenhouse. This experiment was carried out with complete randomized design with four replications. The acetonic leaf extract of <i>Calotropis procera</i> (with 57.5 %) caused the highest mortality and acetonic extract of <i>Thymus vulgaris</i> (with 27.5 %) caused the lowest mortality on <i>L. exigua</i> in comparison to other extracts. </p>
عصاره های گیاهی، حشره کش های گیاهی، سوسک چهار نقطه ای حبوبات، کرم برگخوار چغندر قند، LC50
Callosobruchus maculatus , Botanical insecticide, Plant extracts, Laphigma exigua , LC50.
234
221
http://jstnar.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-780&slc_lang=fa&sid=1
N.
Mahdavi Arab
نفیسه
مهدوی عرب
00031947532846006788
00031947532846006788
No
R.
Ebadi
رحیم
عبادی
00031947532846006789
00031947532846006789
Yes
B.
Hatami
بیژن
حاتمی
00031947532846006790
00031947532846006790
No
K.H.
Talebi Jahromi
خلیل
طالبی جهرمی
00031947532846006791
00031947532846006791
No