Journal of Water and Soil Science
علوم آب و خاک
jwss
Agriculture
http://jstnar.iut.ac.ir
0
user
2476-3594
2476-5554
10.47176/jwss
fa
jalali
1381
10
1
gregorian
2003
1
1
6
4
online
1
fulltext
fa
ارزیابی عملکرد بهره برداری از شبکه های آبیاری به روش تحلیل پوششی داده ها (DEA)
Performance Evaluation of Irrigation System Operation Using Data Envelopment Analysis (DEA)
عمومی
Ggeneral
پژوهشي
Research
بررسیهای به عمل آمده نشان داده است که عملکرد شبکههای آبیاری به دلایل مختلف کمتر از حد انتظار است، که ضرورت توجه به ارتقای عملکرد این شبکهها را گوشزد میکند. نخستین گام برای بهبود عملکرد شبکههای آبیاری، ارزیابی وضع موجود آنهاست. روشهای ارائه شده برای ارزیابی عملکرد شبکههای آبیاری یا مانند روشهای تجزیه و تحلیل تشخیصی (DA)، ارزیابی سریع (RA)، و ارزیابی چارچوبی (FA) نظری و غیر کمّی هستند، و یا مانند روشهای کلاسیک اگر شاخصهای کمی ارائه میکنند استاندارهایی برای عملکرد به دست نمیدهند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها (DEA)، که یک روش تحلیل کمّی بوده و استانداردهای واقعبینانه عملکرد را ارائه میکند، هشت شبکه آبیاری کشور ارزیابی و کارایی آنها تعیین شده است. با توجه به شمار واحدهای ارزیابی شده در مقایسه با شمار نهادهها و ستادهها و بازده به مقیاس واحدهای مربوطه، مدل مناسب DEA برای ارزیابی عملکرد شبکههای آبیاری انتخاب شد. با معرفی شاخصهای مختلف فنی و مدیریتی به صورت نهاده و ستاده، ارزیابی مجموعه کل سیستم شبکه و شرکتهای بهرهبرداری به تفکیک فراهم گردید.
نتایج به دست آمده گویای آن است که شبکه آبیاری زایندهرود و شرکت میراب زایندهرود از میان هشت شبکه و شرکت مورد بررسی، بیشترین کارایی را دارند، و سیستمهای آبیاری میناب و ورامین از هر دو جنبه شبکه و شرکت ناکارا هستند. شبکههای آبیاری گلستان و بهبهان کارا و شرکتهای بهرهبرداری آنها ناکارا هستند. شبکههای آبیاری گرمسار، قزوین، و مغان و شرکتهای بهرهبرداری آنها اگرچه ناکارا نیستند ولی دارای پتانسیل بهبود میباشند. در مجموع، با توجه به توانمندی روش DEA در ارزیابی عملکرد و تعیین استانداردهای واقعبینانه و ارائه راهکارهای مناسب بهبود عملکرد، میتوان این روش را به عنوان یک روش کارآمد، که محدودیت روشهای موجود را ندارد، با موفقیت در امر ارزیابی و بهبود عملکرد شبکههای آبیاری به کار برد.
Recent studies have shown poor performance of irrigation systems, which indicates the requirement for special attention to performance improvement. The first step for improving the performance of irrigation systems is evaluation of the present situation. Performance evaluation methodologies presented so far are either qualitative such as DA (Diagnostic Analysis), RA (Rapid Appraisal) and FA (Framework Appraisal), or they are similar to classical methods even if they produce quantitative indicators. They fail to introduce performance standards. In this study, using Data Envelopment Analysis (DEA), which is a quantitative method and produces realistic standards, 8 irrigation systems were evaluated and their performances were determined. With respect to the number of decision-making units, inputs, outputs, and corresponding returns to scale for irrigation systems, a suitable DEA model was selected. Capabilities of DEA allow for separate treatment of performance evaluation of overall irrigation network and its operating company. This feature is implemented using different technical and operational indicators.
The results indicated that Zayandeh Rood irrigation system, among the 8 irrigation systems, has the highest technical efficiency. Minab and Varamin systems have the lowest technical efficiencies. Golestan and Behbahan Networks perform well, although their operating companies are inefficient. Garmsar, Ghazvin, and Moghan systems, although not inefficient, have some improvement potentials. In general, with respect to the capabilities of DEA in performance evaluation of irrigation systems and indicating appropriate standard, it can be concluded that this technique is quite efficient and successful for performance evaluation and improvement of irrigation systems.
ارزیابی عملکرد، شبکه های آبیاری، تحلیل پوششی داده ها
Performance evaluation, Irrigation networks, Data Envelopment Analysis
11
25
http://jstnar.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-133&slc_lang=fa&sid=1
M. J. Monem
محمدجواد منعم
00031947532846003642
00031947532846003642
Yes
M. R. Alirezaee
محمدرضا علیرضایی
00031947532846003643
00031947532846003643
No
E. Salehi
ابراهیم صالحی
00031947532846003644
00031947532846003644
No